ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι όρος που τον ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια είτε από ειδικούς θεραπευτές, είτε από δασκάλους είτε και από γονείς. Ένα παιδί μπορεί να έχει δυσκολίες στην αισθητηριακή ρύθμιση ή στην αισθητηριακή διάκριση. Τι είναι  όμως  η αισθητηριακή ολοκλήρωση;

Σύμφωνα με την εργοθεραπεύτρια Dr A.J.Ayres η αισθητηριακή ολοκλήρωση ορίζεται ως: η νευρολογική διαδικασία που οργανώνει τις αισθήσεις από το σώμα μας και από το περιβάλλον προκειμένου να σχεδιάσουν και να προγραμματίσουν κινήσεις και συμπεριφοριστικές αντιδράσεις οι οποίες μας καθιστούν ικανούς να μαθαίνουμε, να παίζουμε και να αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον.

Τα αισθητηριακά συστήματα του ανθρώπινου σώματος είναι επτά: γευστικό, οσφρητικό, ακουστικό, οπτικό, απτικό, αιθουσαίο και ιδιοδεκτικό. Τα κυριότερα όμως συστήματα και πιο σημαντικά στην θεωρία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι: το απτικό, το αιθουσαίο και το ιδιοδεκτικό.

Οι τύποι των δυσλειτουργιών στην αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι τρεις: διαταραχές στην ρύθμιση, διαταραχές στην διάκριση και διαταραχές στην πράξη

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΡΥΘΜΙΣΗ:

ΑΠΤΙΚΟ

  • Απτική αμυντικότητα: το νευρικό σύστημα του παιδιού ερμηνεύει τα απτικά ερεθίσματα ως επώδυνα, απειλητικά και ενοχλητικά

Πιθανή εικόνα  παιδιού

  • Δεν του αρέσει να είναι ξυπόλητο ή να βγάζει τα παπούτσια
  • Αποτραβιέται από το απαλό άγγιγμα ή προτιμάει να αγγίζει
  • Αρνείται να φορέσει καινούργια ρούχα
  • Ενοχλείται από τις ετικέτες των ρούχων
  • Δεν του αρέσει να πλένει τα μαλλιά, τα δόντια, το πρόσωπο
  • Αποφεύγει να αγγίξει δαχτυλομπογιές, άμμο, κόλλα, πηλό, αφρό.
  • Ακουμπάει με τα δάχτυλα και όχι με την παλάμη
  • Δεν του αρέσει να τρώει τροφές με τα χέρια
  • Περπατάει στις μύτες
  • Δυσκολία μετάβαση στην στερεά τροφή

ΑΙΘΟΥΣΑΙΟ

  • Βαρυτική ανασφάλεια: το νευρικό σύστημα του παιδιού ερμηνεύει τα κινητικά ερεθίσματα που έχουν σχέση με την βαρύτητα ως απειλητικά και φοβιστικά.

Πιθανή εικόνα παιδιού

  • Φοβάται την κίνηση, το ανέβασμα/κατέβασμα σκάλας, το σκαρφάλωμα και το γλίστρημα στην τσουλήθρα
  • Αποφεύγει να ανασηκώνει τα πόδια του από το έδαφος
  • Απεχθάνεται τις ξαφνικές κινήσεις, κινείται πολύ προσεκτικά
  • Αποφεύγει δραστηριότητες ισορροπίας όπως περπάτημα στην δοκό
  • απεχθάνεται να κινείται προς τα πίσω ακόμα κι όταν του παρέχεται υποστήριξης κεφαλής και κορμού
  • αποφεύγει να πηδήξει από ένα σκαλοπάτι ή άλλες επιφάνειες
  • φοβάται όταν το σηκώνουν ψηλά
  • Δυσανεξία στην κίνηση: το παιδί που έχει αυτή την δυσκολία ζαλίζεται, έχει ναυτία ή κάνει εμετό σε δραστηριότητες όπως βόλτα με το αυτοκίνητο, να σκύψει και να πάρει κάτι από το πάτωμα ή σε γρήγορη κίνηση του κεφαλιού.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ:

ΑΙΘΟΥΣΑΙΟ

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΑΙΘΟΥΣΑΙΑΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ( ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑ ΣΤΑΣΙΚΑ/ΟΦΘΑΛΜΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΑΙΘΟΥΣΑΙΑΣ ΑΜΦΙΠΛΕΥΡΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ)

Στο αιθουσαίο έχουμε δύο περιπτώσεις παιδιών:

ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ      

  • το παιδί εμφανίζεται ληθαργικό
  • παρουσιάζει χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας
  • έχει μειωμένη διάρκεια προσοχής
  • φαίνεται κουρασμένο και νυσταγμένο όλη την ώρα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

  • το παιδί εμφανίζεται υπερκινητικό
  • παρουσιάζει υψηλό επίπεδο δραστηριότητας
  • έχει μειωμένη διάρκεια προσοχής
  • κινείται όλη την ώρα, φαίνεται ότι δεν κάθεται ποτέ

Πιθανή εικόνα παιδιού

  • Αναζητάει μεγάλες ποσότητες κινητικών εμπειριών όπως το στριφογύρισμα και το λίκνισμα
  • Αδεξιότητα που σχετίζεται με κακή ισορροπία
  • Φτωχή σταθερότητα ώμων
  • Κακή στάση σώματος, “χύνεται” στην καρέκλα όταν γράφει
  • Ακουμπάει σε άλλα άτομα και αντικείμενα το σώμα του για υποστήριξη
  • Μπορεί να φαίνεται αδύναμο λόγω φτωχής ιδιοδεκτικότητας
  • Φτωχές προστατευτικές αντιδράσεις
  • Δυσκολία στην σταθεροποίηση των ματιών κατά την διάρκεια κινήσεως της κεφαλής
  • Εμφανίζει μειωμένο οπτικοκινητικό συντονισμό
  • Δυσκολία στην χρήση των δύο χεριών μαζί
  • Δυσκολεύεται με δραστηριότητες που απαιτούν αμφίπλευρο κινητικό συντονισμό, όπως ποδήλατο, σχοινάκι
  • Δυσκολία στην διαδικασία του περάσματος μέσης γραμμής και στην διάκριση δεξί-αριστερό

ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟ

ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

Πιθανή εικόνα παιδιού:

  • Σπάει εύκολα τα παιχνίδια του
  • επιδιώκει υπερβολική ποσότητα ιδιοδεκτικότητας
  • δεν μπορεί να ελέγξει την δύναμή του και την ποσότητα της δύναμης που θα βάλει
  • παρουσιάζει μια χαλαρότητα στις αρθρώσεις σε συνδυασμό με την φτωχή συνσύσπασή τους
  • έχει χαμηλό μυϊκό τόνο
  • υπάρχει φτωχός έλεγχος στους αστραγάλους

ΑΠΤΙΚΟ

ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΑΠΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ

Πιθανή εικόνα παιδιού:

  • ανάγκη του παιδιού να εξερευνήσει αντικείμενα και το περιβάλλον μέσω της αφής
  • εξερευνεί αντικείμενα με το στόμα πέρα από την κατάλληλη αναπτυξιακή ηλικία
  • αρνείται να φορέσει παπούτσια και κάλτσες
  • είναι αδέξιος και έχει δυσκολίες στην αδρή κινητικότητα
  • στοματοκινητικές δυσκολίες
  • λερώνεται όταν τρώει και δεν το καταλαβαίνει

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ  ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

ΔΥΣΠΡΑΞΙΑ

Δυσκολίες στον ιδεασμό, κινητικό σχεδιασμό και την εκτέλεση

Πιθανή εικόνα παιδιού:

  • φτωχή εικόνα εαυτού
  • ματαιώνεται εύκολα
  • φτωχός ιδεασμός, δεν έχει φαντασία, ιδέες
  • δυσκολεύεται σε νέες κινητικές δράσεις, στην κινητική μάθηση και στην γενίκευση
  • αδέξιο, πέφτει συχνά, προσκρούει σε αντικείμενα, φτωχές δεξιότητες αδρής κινητικότητας και ισορροπίας, προτιμά τις καθιστικές δραστηριότητες
  • φτωχές δεξιότητες λεπτής κινητικότητας, κακή χρήση ψαλιδιού, και κινητικά και χωρικά ελλείμματα
  • φτωχές δεξιότητες γραφής
  • δυσκολία σε Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής
  • σε δομημένες κινητικές δραστηριότητες υπάρχει δυσκολία στην έναρξη, στην διαδοχικότητα και στον τερματισμό μιας σειράς κινητικών ενεργειών.
  • Δυσκολία σε δραστηριότητες που απαιτούν συγκεκριμένες κινήσεις
  • Φτωχή απόδοση σε δραστηριότητες με χρονικό περιθώριο
  • Δυσκολία στο feedback και στο feedforward όπως το να πιάσει μία μπάλα, να περάσει ένα εμπόδιο, να διασχίσει τον δρόμο.
  • Δυσκολίες οργάνωσης της συμπεριφοράς

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΙΜΟΣ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ, SIT

 

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ